Een goed verhaal over lijnolie

100 jaar geleden was lijnolie hét bindmiddel voor verf, totdat aardolie grotendeels deze functie overnam. Nieuw is echter niet altijd beter, weet RIGO Verffabriek. Het bedrijf gebruikt lijnolie voor de TOPLIN Lijnolie Standverf en ROYL Olie. Dankzij het bedrijf is het olievlas teruggekeerd in het Nederlandse landschap omdat het RIGO Verffabriek deels in de eigen lijnolie behoefte voorziet.

“Wij zijn een van de weinige verffabrieken die lijnolie verf produceren”, zegt operationeel directeur Henriëtte van Westerhoven – Beaujon. “Duurzaamheid is hiervoor zeker een motief. Fossiele aardolie zorgt voor extra CO2 uitstoot en raakt ooit uitgeput. Lijnolie kan daarentegen jaar-in jaar-uit gezaaid en geoogst worden.” 

Het gebruik daarvan heeft volgens Van Westerhoven ook andere voordelen. “Verf met lijnolie als bindmiddel blijft langer flexibel en dringt beter door in het hout. Niet voor niets vinden we in monumentaal werk honderden jaren oude intacte lijnolieverflagen terug.”

Het bedrijf produceert al sinds de jaren ’70 verven van moderne lijnolie. “Eerst importeerden wij dit volledig uit Canada. In Nederland werd vroeger echter ook olievlas geteeld en tot olie ‘geslagen’ door de oliemolens op de Zaanse Schans. We vroegen ons hardop af of er niet nog steeds boeren waren die olievlas teelden. In 2013 vonden we een boer in Friesland die één veld voor ons in wilde zaaien, wat 20 liter lijnolie opleverde.”

Een voorzichtig begin, dat smaakte naar meer! “Sinds 2014 zaait RVR Loonbedrijf voor ons rondom Schiphol 5 tot 6 hectare braakliggend terrein in. Hiermee waren we er nog niet. Het vlas moet immers schoongemaakt en geperst worden. Dat kan op twee manieren, machinaal, of met de Zaanse molens op de Zaanse Schans. Uiteindelijk hebben we gekozen voor de molens, omdat het een prachtig mooi proces is en we zo Werelderfgoed draaiend houden. Per hectare winnen we ongeveer duizend liter olie uit het zaad. Dit is 25% van onze behoefte voor een heel jaar.” De restproducten van het proces, lijnkoek en vlasstro, worden gebruikt door lokale boeren.

“We hebben zeker de ambitie om verder uit te breiden, zegt Van Westerhoven. “Ook vanwege de stijgende prijs zou dat gunstig zijn. Olie slaan met molens wordt alleen moeilijk, omdat de hoeveelheden dan te groot worden. Hier moeten we dus goed over nadenken. Zeker is dat wij hier mee doorgaan! We merken dat mensen ons vinden vanwege ons verhaal. Veel inkooporganisaties zoeken naar verduurzaming en komen daarom bij onze olieproducten terecht.”

Bij het kiezen van verven, lakken en oliën zijn optiek en karakter van belang, maar een goed verhaal over de herkomst van de grondstoffen is ook belangrijk. “Lijnolie is nog altijd de beste olie om hout mee te beschermen. Met deze basis maken wij producten die het authentieke karakter van het hout beschermen. De ROYL vloeroliën van 100% plantaardige olie dringen diep ín de poriën van het hout en beschermen daardoor het hout langdurig van binnenuit tegen water en vuil. Speciaal voor monumenten ontwikkelden onze meester verfmakers en laboranten de TOPLIN Lijnolie Standverf. Dit is een watergedragen lijnolieverf die voldoet aan de wetgeving voor binnenschilderwerk.”