Circulair ondernemen is altijd een praktische gids voor verandering

Rik Ruigrok – Circulair houtbewerker, xylofiel, Woodwisperer voor Herso circulaire houtbewerkers in Loosbroek

Een nieuw jaar begint per definitie altijd met goede voornemens, maar wanneer we een maand verder zijn, lijken de circulaire ambities, die je tijdens de kerst had bedacht én uitgesproken, een haast onneembare horde. Circulair ondernemen is immers geen eenvoudige opgave. Denkt men. Het vergt namelijk doorzettingsvermogen, vooral omdat weerstand een vast ingrediënt is. Vaak ontbreekt het directies en management bovendien aan inzicht in de dagelijkse gang van zaken op de werkvloer. Ik pleit er dan ook voor om al het personeel – van ervaren krachten tot beginnende stagiaires – compleet te betrekken bij de benodigde transitie.

Maar ja, hoe doe je dat dan? Oké, zorg voor een goede pot koffie, wat worstenbroodjes, zet alle telefoons uit en positioneer iedereen rond de tafel. Leg dán uit hoe die circulaire economie bijdraagt aan het bedrijf, de veranderende wereld, en benoem zeker ook de 10 R’s van de Ladder van Lansink. Vraag het personeel daarnaast naar hun ideeën en maak een lijst van mogelijke veranderingen. Dit vergt uiteraard tijd en vraagt om verder onderzoek. Prima! Oh ja, betrek je leveranciers er ook bij. 

De meest essentiële stap betreft het herontwerpen van producten, zodat ze levensverlengend kunnen worden aangepast en eenvoudig kunnen worden gerepareerd als er iets mee is. Het idee om producten te verhuren in plaats van te verkopen, verdient ook een overweging. Pleit voor een gefaseerde aanpak met pilots, begeleid door studenten en stagiairs. Deze fase kan innovatieve ideeën opleveren en – niet onblangrijk – subsidies zijn wellicht daardoor ook plots beschikbaar.

Besef dat de beloning groot is: je wordt een aantrekkelijker bedrijf, je bent minder afhankelijk van grondstoffenprijzen en je draagt concreet bij aan een schonere wereld. Bereid je dus voor op een nieuwe toekomst met een andere manier van werken en onthoud vooral: begin gewoon, denk niet te lang na. De beloning is uiteindelijk een circulaire stip op de horizon die jouw bedrijf duurzaam en aantrekkelijk maakt voor medewerkers en klanten.

Je zult ook ontdekken, dat als je eenmaal begonnen bent, ook al is het stapje voor stapje, dat je circulaire eindstip op de horizon ook wel eens naar links of rechts verschuift. Het leven is immers geen vastomlijnd kader. Maar, geen zorgen. Jij hebt verstand van jouw handel of product en als je daar met een circulaire bril op je neus naar kijkt, dan kan dat totaal verschillende invalshoeken hebben. Vergeet bovendien niet dat wet- en regelgeving strenger en strakker gaan worden. Dat makkelijke bedrijfscredo of die vastgeroeste werknemersmentaliteit ‘Maar zo deden we het altijd’ is op een gegeven moment toch echt verleden tijd. Daarom: regeren is vooruitzien.

Elke stap naar circulariteit – hoe bescheiden die stap misschien ook is – is in-the-end een stap naar een duurzame en toekomstbestendige onderneming en dus… naar een duurzame en toekomstbestendige samenleving. Circulair ondernemen is daarom altijd een praktische gids voor verandering!