Bovenstaande uitspraak was een antwoord dat ik ontving op een beurs waar metaal- en houtbewerkings­machines werden getoond, op de vraag of een compleet geautomatiseerde werkplaats geen utopie is. Immers, alles moet ook weer terugverdiend worden. De man die me te woord stond, had daar een eigen filosofie over. Eentje die eigenlijk best realistisch is.

Wat zou voor een houtwerkplaats de meest ideale situatie zijn, anno 2019? In mijn ogen zou dat een machinepark zijn dat volledig geautomatiseerd werkt, waarbij elke machine aangestuurd wordt door software die het werken zo makkelijk mogelijk maakt. Machines die via Internet of Things met elkaar en het bedrijfsbureau in verbinding staan, die met gemak gemonitord kunnen worden.

Industry 4.0 gaat niet over één nacht ijs
Als we de uitspraak ‘It takes one to start building a dream’ ter harte nemen, dan zou dat betekenen dat de machine die het meest gebruikt wordt en het hart van het bedrijf vormt, als eerste vervangen wordt door een zogenaamd Industry 4.0 exemplaar. Later kan men daaromheen het machinepark, wanneer dit aan vervanging toe is, uitbreiden met gelijkwaardige apparatuur, om zo tot een steeds verder geoptimaliseerde situatie te komen. Een van de grote voordelen van het automatiseren van zoveel mogelijk houtbewerkingsmachines, is dat men steeds papierlozer kan gaan werken. Orders verschijnen op displays bij de machine en het machinepark kan door minder personen bediend worden. 

‘Kost dat geen banen?’, is een terechte vraag die men dan kan stellen. Met de krapte op de arbeidsmarkt momenteel, is het een zegen dat minder mensen meer machines onder beheer kunnen hebben. Bovendien betekent Industry 4.0 ook voor de houtbewerkingssector dat de jeugd zich weer gaat interesseren voor het vak. Het bedienen van het machinepark middels touchscreens beantwoordt volledig aan de verwachtingen van de jeugd tenslotte.

Predictief onderhoud
Dankzij de vele sensoren die toegevoegd kunnen worden aan machines, is het mogelijk om data te verzamelen over de slijtage van diverse onderdelen en gereedschappen. In plaats van periodiek onderhoud kan er dan onderhoud naar behoefte gepleegd worden. Het systeem geeft zelf aan of machine en gereedschappen toe zijn aan onderhoud en kan op basis van vooraf ingestelde marges de snelheid van de machine aanpassen om schade te voorkomen, totdat het onderhoud gepleegd is. Dit spaart geld en bovendien kan het onderhoud vooraf goed ingepland worden, op tijdstippen dat dit het beste uitkomt.

Minder zwaar en nauwkeuriger werken
We zien dat automatisering voor veel bedrijven steeds bereikbaarder wordt. Nogmaals, er valt veel te winnen door de belangrijkste houtbewerkingsmachines te vervangen, uit te breiden of aan te passen naar de huidige maatstaven. Ook kleine en middelgrote houtbewerkingsbedrijven doen hier hun voordeel mee. Kijk alleen maar naar de toevoeging van een geautomatiseerd magazijn bij een flexibele boormachine, schuurmachine of zaagtafel. Door automatische belading hoeft men zelf de platen niet meer te tillen en wordt de werknemer ontzien. 

Na de bewerking worden de platen door grijpers weer keurig ontladen achter de machine, klaar om verder getransporteerd te worden. Afvalstukken worden machinaal gemeten, voorzien van een code en terug gemeld aan het systeem. Datzelfde systeem berekent aan de hand van de digitale tekeningen van nieuwe werkstukken hoeveel plaatmateriaal er nodig is en kijkt of dit idealiter uit reststukken gehaald kan worden. Duurzaam werken pur sang, want er is minder afval.

Er is slechts één eerste volledig geautomatiseerde machine nodig dus, om de werkplaats uit te bouwen tot een droomwerkplaats. Bent u er al mee begonnen?   

Tekst: Jan Mol  Beeld: Shutterstock