De zoektocht naar de juiste akoestiek is zo oud als de weg naar Rome

Wanneer we in de dikke Van Dale het woord ‘akoestiek’ opzoeken, dan zegt het boek daar het volgende over: Betekenis ‘akoestiek’ – akoes·tiek (de; v) 1 de leer van het geluid; 2 de eigenschappen van een ruimte met betrekking tot de weerkaatsing van geluiden. De leer van het geluid is al zo oud als de weg naar Rome. In oude tijden was akoestiek vooral belangrijk om geluid te versterken en niet zozeer om te dempen. Wie grote drommen mensen in een gebouw wilde toespreken en verstaanbaar wilde zijn, was afhankelijk van de akoestiek in die ruimte. Tegenwoordig gebruiken we luidsprekers om onze stem te versterken en willen we juist nagalm voorkomen, dus gelden er andere regels voor akoestiek in een gebouw.

Het is interessant om te zien dat één ding door de eeuwen heen nooit veranderd is: voor de juiste akoestiek heb je de juiste kennis nodig. Of je nu wilt versterken of dempen. Alles begint dus bij punt 1 uit Van Dale, akoestiek als leer van het geluid. Daarna kijk je pas naar punt 2, de eigenschappen van een ruimte met betrekking tot de weerkaatsing van geluiden. Een akoesticus heeft dus een bijzonder beroep, dat was toen zo, dat is het nu nog.

Normaal stemvolume zelfs hoorbaar tot in elke hoek van de kerk

In het verleden maakte ik een toch langs de grote Kathedralen van Frankrijk, om voor mijn studie glas in loodramen en gebrandschilderd glas in kaart te brengen. Naast de kunstzinnige uitingen in glas, viel me tijdens deze bezoeken iets anders op: de geluidsbeleving in deze oude bouwwerken. De akoestiek was van dien aard, dat wanneer men vanaf het spreekgestoelte in een normaal volume sprak, de stem tot in alle hoeken van het gebouw duidelijk hoorbaar was. Verbluffend, deze akoestiek. Voor de meeste kerken geldt dat er rekening is gehouden met het onversterkt hoorbaar maken van stemgeluid. Het tegenovergestelde gebeurt heden ten dage ook: niet zelden is de door luidsprekers versterkte stem van de spreker of spreekster slecht verstaanbaar in een kerk, omdat eenvoudigweg de natuurlijke akoestiek daar niet op berekend is.

Nagalm of een verkeerde toonhoogte van reflecterend geluid worden als hinderlijk ervaren. (Foto: Shutterstock)

Geluid dempen voor een prettiger verblijf in de ruimte

Akoestiekvraagstukken in hedendaagse gebouwen hebben vooral betrekking op het dempen van geluid. Nagalm of een verkeerde toonhoogte van reflecterend geluid worden als hinderlijk ervaren. Door toepassing van de juiste akoestische materialen op specifieke plaatsen kan het geluidsklimaat verbeterd worden. Geen geluid meer van hakken die de harde vloer raken, geen overlast meer van stemgeluid van andere in de ruimte aanwezige mensen… Het comfort dat een goede akoestiek met zich meebrengt, is belangrijker dan de leek aanneemt.

Wie een goede ruimteakoestiek toevoegt aan het lijstje met comfort verhogende maatregelen, is goed bezig. Dat geldt niet alleen voor eigenaren of beheerders van openbare ruimtes, maar ook voor werkplekken en winkels. Een goede akoestiek creëert een zekere mate van rust, zodat we letterlijk meer oor hebben voor zaken die ertoe doen. Dat goede gesprek met de persoon tegenover je, bijvoorbeeld.

Stap eens binnen in een ruimte en beluister het milieu waarin je op dat moment staat eens met een ander oor. Zeker weten dat je na verloop van tijd in staat bent om de akoestiek een cijfer te geven, gebaseerd op je eigen welbevinden.